Ekumeniczna wizyta studyjna do Płocka i Opinogóry

4 czerwca 2014 r. zorganizowano ekumeniczny wyjazd studyjny dla słuchaczy EUTW do zaprzyjaźnionych kościołów różnych wyznań na terenie Płocka. W wyjeździe studyjnym udział wzięło 45 osób.

Pierwszym kościołem do którego skierowaliśmy się po przyjeździe do Płocka był kościół ewangelicko-augsburski. To bardzo mała parafia, licząca zaledwie kilkanaście osób z nowym, małym kościółkiem przylegającym do bardzo starego cmentarza. Pastor Mateusz Łaciak, który jest proboszczem-administratorem Parafii w Płocku i w Łowiczu przedstawił nam dzieje tej Parafii i w innych mniejszych sąsiednich miejscowościach.

Kolejne ekumeniczne spotkanie uczestników było w Kościele Starokatolickim Mariawitów. Ksiądz Marek M. Karol Babi, który jest proboszczem Parafii mariawickiej na Woli w Warszawie, był naszym duchowym przewodnikiem, przedstawił historię kościoła katedralnego i sanktuarium mariawitów w Płocku. W drodze do Płocka w autokarze szczegółowo przekazał nam historię powstania swojego Kościoła.

Mariawityzm jest konfesją z rodziny Kościołów starokatolickich. Jako datę jego powstania, przyjmuje się objawienie Dzieła Wielkiego Miłosierdzia dane zakonnicy Marii Franciszce Kozłowskiej 2 sierpnia 1893 r. Objawienia o Dziele Wielkiego Miłosierdzia Bożego i posłannictwie Świętej Marii Franciszki Kozłowskiej zostały przedstawione hierarchii polskiej i papieżowi w Rzymie. Niestety, nie zostały przyjęte, lecz potępione. W 1906 r. mariawici wyodrębnili się z Kościoła Rzymskokatolickiego, zorganizowali własne parafie, pobudowali kościoły i kaplice oraz budynki na działalność kulturalno-oświatową i charytatywną, którą inicjowała Mateczka. Dzięki niej w latach 1911-1914 wybudowano w Płocku mariawicką katedrę. Święta Maria Franciszka zmarła 23 sierpnia 1921 r. w Płocku, pochowana jest w podziemiach mariawickiej świątyni. Stała się patronką i założycielką ruchu mariawickiego,  nazywana tez „Mateczką”. Zwiedziliśmy przepiękną Katedrę Kościoła Starokatolickiego Mariawitów, która powstała w latach 1911 -1914. Świątynia Miłosierdzia i Miłości w Płocku z kompleksem klasztornym jest bardzo okazałym obiektem z urzekającym, białym wnętrzem kościoła, bogato rzeźbionym ołtarzem głównym i licznymi ołtarzami bocznymi. Cały wystrój kościoła, to widoczny hołd i uwielbienie dla Matki Bożej i adorowanego Jezusa Chrystusa w Przenajświętszym  Sakramencie. W Kościele mariawickim daje się zauważyć ofiarność, miłość do bliźniego, gotowość niesienia pomocy i dzielenia się z bliźnim. Na uwagę zasługują zbiory muzealne a wśród nich urzekające pięknem i techniką, haftowane obrazy „Ucieczka św. Rodziny” i „Proroctwo Izajasza”. Kończąc wizytę w Kościele mariawitów, zostaliśmy zaproszeni na kawę i herbatę.

Kolejnym etapem zwiedzania była Bazylika Katedralna kościoła rzymsko-katolickiego w Płocku. Jest to jedna z pięciu najstarszych katedr w Polsce. Ten monumentalny obiekt był wielokrotnie przebudowywany. Jest reliktem czterech okresów: romanizmu, gotyku, renesansu i klasycyzmu. W murach swych Bazylika gościła: królów polskich, książęta mazowieckie, biskupów, rycerzy i szlachtę. Diecezja płocka została erygowana w 1075 r. Kroniki Galla-Anonima potwierdzają datą 1099 r. pierwszy kościół katedralny drewniany. Bazylika Katedralna od przeszło 800 lat zajmuje poczesne miejsce wśród najcenniejszych zabytków w Polsce.

Głównym architektem katedry był Stefan Szyller, a głównym malarzem był Władysław Drapiewski. Na szczególne wyróżnienie wśród perełek architektonicznych zasługują: polichromie, rzeźby i płaskorzeźby, figury świętych, pomniki nagrobne, kopia Drzwi Płockich z XII wieku, wystrój Kaplicy Królewskiej, Ołtarz Matki Bożej Mazowieckiej, ołtarz główny, prezbiterium, tron biskupi i stalla biskupia oraz ambona. Katedra Płocka, jako jedna z najstarszych polskich katedr, posiada ogrom zabytków zgromadzonych w Muzeum Diecezjalnym, znajdującym się opodal katedry, które również zwiedziliśmy. Niezwykle cennym eksponatem jest Biblia Płocka, bogato iluminowany rękopis, sprowadzony w drugiej połowie XII wieku przez biskupa płockiego Aleksandra z Malonne. Tekst spisany jest na pergaminie, oprawiony w okładki z desek dębowych obciągniętych białą skórą, zawiera 270 kart. Podczas okupacji zrabowana przez Niemców, a oddana w 1978 r. biskupowi płockiemu, stała się cennym obiektem ekspozycji w Muzeum Diecezjalnym. Biblia Płocka jest najcenniejszym rękopisem w zbiorach Muzealnych Polski. W Muzeum Diecezji są zabytki sztuki złotniczej z czasów średniowiecza np. kielich księcia Konrada Mazowieckiego z 1240 r. Relikwiarz hermowy św. Zygmunta, fundacji króla Kazimierza Wielkiego z 1370 r. Pastorał biskupa Andrzeja Krzyckiego z pocz. XVI w. Relikwiarz tablicowy z cząstkami świętych Andrzeja Apostoła, Szczepana, Rocha a także św. Kazimierza. Ołtarzyk polowy z Ostatnią Wieczerzą z około 1680 r. Szaty liturgiczne, złoty kielich, ofiarowane przez biskupa płockiego Karola Ferdynanda. Nie sposób wręcz wymienić wszystkich eksponatów Muzeum Diecezji, które zostały zarejestrowane  w naszej pamięci.

Po zwiedzeniu obiektów diecezjalnych w Płocku odwiedziliśmy parafię kościoła prawosławnego. Prawosławie pojawiło się w Płocku w latach 30 – tych XIX wieku. Pomysł budowy cerkwi prawosławnej w Płocku, powstał w 1856 roku. Budowę cerkwi wyznaczono na najbardziej eksponowanym miejscu w Płocku, na pla­cu Floriańskim od strony ulicy Warszawskiej. Kamień węgielny poświęcono 20 czerwca (2 lipca) 1865 roku. Budowę ukończono w 1867 roku. Poza cerkwią na Placu Floriańskim i cerkwią na cmentarzu prawosławnym, w Płocku były jeszcze cztery inne cerkiewki: w więzieniu, w Gimnazjum Gubernialnym oraz dwie w koszarach. Po I wojnie światowej, po przejęciu cerkwi przez polskie władze wojskowe funkcję jej przejęła kaplica pod wezwaniem Przemienienia Pańskiego, mieszcząca się w budynku dawnego klasztoru podominikańskiego. W latach 30 – tych XX wieku, po przybyciu do Płocka protojereja Wiktora Karwowskiego, kaplicę przy ul. Warszawskiej gruntownie przebudowano i przyozdobiono artystycznie wykonanym ikonostasem. Parafia Prawosławna Przemienienia Pańskiego w Płocku mieści się obecnie przy ul. Kościuszki 18. Proboszczem Parafii od 7 kwietnia 1993 jest ks. Eliasz Tarasiewicz, który w czasie naszej ekumenicznej wizyty studyjnej przedstawił nam dzieje parafii i cerkwi. Na terenie cmentarza znajduje się Kaplica pod wezwaniem św. Archanioła Michała. Kaplica została wybudowana w 1870 roku z ikonostasem jednorzędowym wykonanym z drewna. Kaplica służyła do celebrowania nabożeństw żałobnych i pogrzebów. Dzięki sponsorom w 1997/1998 r. wewnątrz kaplicy przeprowadzony został remont połączony z wymianą poszycia dachu i kopuły. 7 listopada 1998 r. w przededniu święta Archanioła Michała dokonano poświęcenia ołtarza. Nabożeństwu przewodniczył ks. Anatola Szydłowski Dziekan Okręgu Warszawskiego.

Kolejnym obiektem w Płocku który zwiedziliśmy, było Muzeum Mazowieckie zwane potocznie Muzeum Secesji, powstałe w 1821 r. W Muzeum zgromadzono największą kolekcję sztuki secesyjnej w Polsce. Od 2005 r. siedzibą Muzeum jest kamienica przy ul. Tumskiej 8. Na kilku piętrach prezentowane są zbiory z okresu secesji i Młodej Polski. Aranżacje wnętrz bogatego i średnio zamożnego mieszczaństwa z przełomu XIX i XX wieku. Szczególne wrażenie na zwiedzających zrobił wystrój wnętrza salonów i pokoju stołowego z bogato rzeźbionymi kredensami, serwantkami i żardinierkami. Stoły również pięknie rzeźbione z bogatą zastawą sreber i przedniej porcelany. Na  uwagę, swym oryginalnym pięknem materii i wzoru, zasługują bogato haftowane firany i portiery. Duże wrażenie zrobiła ekspozycja porcelany, ceramiki i szkła użytkowego o nadzwyczajnych kształtach i kolorach. Oczy pań szczególnie zachwyciła ekspozycja biżuterii. Zwiedzający mogli podziwiać obrazy takich polskich malarzy jak: Jacek Malczewski, Józef Mehoffer, Józef Chełmoński, Wojciech Weiss, Stanisław Wyspiański oraz rzeźbiarzy: Ludwik Puget, Wacław Szymanowski, Ksawery Dunikowski.  Muzeum Secesji na pewno głęboko zapisało się w pamięci zwiedzających.

Ostatnim etapem naszej ekumenicznej wizyty była Opinogóra, posiadłość rodziny Krasińskich, gdzie mieści się Muzeum Romantyzmu. Miejsce to związane jest z życiem i twórczością Zygmunta Krasińskiego, poety, dramatopisarza, powieściopisarza, największego przedstawiciela epoki romantyzmu. Był synem Wincentego Krasińskiego, generała napoleońskiego, który miał wielki wpływ na poglądy i życie osobiste syna. Zygmunt debiutował w latach 1829- 31 powieściami pseudohistorycznymi. Odbył studia w Szwajcarii, gdzie spotkał Adama Mickiewicza i zetknął się z myślą europejskiego romantyzmu. Neogotycki zameczek był prezentem ślubnym od ojca Wincentego w 1843 r. kiedy to Zygmunt poślubił Elizę z Branickich. Pałac opinogórski zwany zameczkiem, to piękna neogotycka budowla, autorką pomysłu i projektu, była matka poety, Maria z Radziwiłłów Krasińska. Po zniszczeniach wojennych w 1961 r. odzyskał pierwotny charakter a w 150 rocznicę dekretu Napoleona przywracającego Opinogórę Krasińskim i wtedy otwarto tu Muzeum Romantyzmu. W zameczku, w oficynie i domu z podcieniami, znajdują się ekspozycje muzealne. Pałacowe wnętrza wyposażone w meble i przedmioty z I połowy XIX wieku, pamiątki związane z historią rodu Krasińskich, tworzą atmosferę opinogórskiego domu poety. Liczne portrety, galeria malarstwa, na szczególną uwagę zasługuje drzewo genealogiczne rodu Krasińskich, przedstawione na tkaninie z XVIII wieku. Dziełem życia Zygmunta Krasińskiego stała się powieść dramatyczna „Nie-Boska Komedia” wydana w 1835 r. Kolejny dramat „Irydion” wydany w 1836 r. pisany poetycką prozą jest wyraźną aluzją do dziejów Polski porozbiorowej.

Po obiedzie w pałacu z podcieniami zwiedziliśmy kościół przylegający do parku i grobowce rodziny Krasińskich w podziemiach kościoła, po czym udaliśmy się w drogę powrotną do Warszawy.